Üns ber! Saýtyň esasy maksady Siziň saglyk babatdaky gözýetimiňizi giňeltmekdir. Şonuň üçin-de, saýtda berilýän maglumatlar esasynda öz-özüňi bejermek maslahat berilmeýär. Öz-özüňi bejermeklik düýpli kynçylyklara uçradyp, janyňyza howp salyp biler. Saýtdaky makalalar, materiallar we beýleki maglumatlar bilim maksatly bolup, lukmanyň bejergisiniň ýa-da maslahatynyň ýerini tutup bilmeýär.
Biz Saglykda 10 ýyldan bäri klimatyň üýtgemegi barada halkara guramalardan hasabatlary we maglumatlary terjime edip, okyjylarymyza ýetirip gelýäris. Biz sebitimizde we ýurdumyzda klimatyň uýtgemegini ýiti we gaýragoýulmasyz mesele hasaplaýarys. Şonuň üçin, Bütindünýä Bankynyň şu hasabatyndan türkmenistanly okyjynyň bilmeli maglumatlaryny türkmen diline geçirdik. Şu wagt bu hasabat we maglumatlar diňe iňlis dilinde elýeter.
Biz Saglykda "Çagaň bilen wagt geçir, terbiýesine gatnaş" diýenimizde käbir erkek okyjylarymyz "Saglyk, wagt ýok, men gazanç etmeli! Giň ýeriň gürrüňini edýäň" äheňinde jogap berýärler. Yzygideli barlaglar we ylmy faktlar atalyk mähri ýetmedik çagalaryň hem, çagalaryna mähir bermedik kakalaryň hem, ömrüniň gysga bolup, emosional we fiziki saglyk meselelerine sezewar bolýandygyny görkezýär. Muňa seretmezden, okyjylarymyzyň saldamly bölegi bu çagyryşa müňkürlik bilen garaýarlar. Biz şu hepde UNIСEF-iň hem bu il bähbitli işe goşulandygyna begendik.
King Korona bilen Miss Information wirus we nädogry habarlar ýaýradyp, ýer ýüzüni ýumurmagyň kül-külüne düşýärler. Supergeroýlar Maska we Gigiýena olaryň bet pygyllary barada eşidýärler we Adamlary halas etmegiň ugruna çykýarlar.
↪ Dünýä boýunça rak çagalaryň we ýetginjekleriň ölümçiliginiň esasy sebäpleriniň biri bolup, her ýyl doglandan 19 ýaşa çenli 400.000 çagalarda we ýetginjeklerde anyklanylýar.
↪ Çaga onkologiki keseller howply çişleriň dürli görnüşlerini öz içine alýar. Olaryň arasynda esasan leýkozlar (akganlylyk), beýniniň howply täze döremeleri, limfomalar we gaty döremelere degişli bolan neýroblastomalar we nefroblastomalar ýygy duş gelýändir.
↪ Eger ýokary girdeýjili ýurtlarda rakdan çagalaryň 80% sagalýan bolsa, pes we orta girdeýjili döwletlerde sagalma diňe ortaça 15%-45% ýagdaýlarda bolup geçýändir.
Kafeler, restoranlar, bazarlar, naharhanalar, we barlar – hiç bir plastiksiz!
Häzirki wagtda, ýurdumyzyň kafelerinde we restoranlarynda bir gezek ulanylýan plastik gap-gaçlar we plastik paketler diýseň köp gabat gelýär. Içgileriň ýany bilen plastik turbajyklar, naharyň ýany bilen bolsa plastik gap-gaçlar berilýär. Eger siz galan nahary ýanyňyz bilen alyp gitmekçi bolsaňyz, ony penopolistiroldan (ýylylygy uzak saklaýan) ýasalan guta salyp, plastik pakede dolap berýärler.
Köpçülik bolup iýip-içilýän ýerleriň iýmitdir içgileri müşderileriň ýanlary bilen alyp gelen gaplaryna goýup bermegini nädip gazanyp bolarka? Ýewropa ýurtlarynda, ABŞ-da, Kanadada, Awstraliýada bu medeniýete gabat gelseň bolýar. Emma, biziň ýurdumyzda, adamlaryň plastigiň zyýanlaryndan habarsyzdygy sebäpli, heniz beýle medeniýet ýok.
Türkmençilikde biraz wagt görüşmedik tanyşlaryňa ýa-da garyndaşlaryňa duşulanda "A gyz, semräpsiň-le!" ýa-da "Näme beýle gün-günden horlanýaň?" ýaly jümleleri häli-şindi eşidip durýarys. Sen şeýle sözleriň olary eşidýäne we aýdýana edip biljek täsirler barada oýlanyp görüpmidiň?
Sosial mediýanyň durmuşymyza berk ornaşmagy bilen, beden we daşky görnüş baradaky meseleler has hem ýitileşdi. Häzirkizaman jemgyýetimizde ýörgünli käbir "standartlar" sebäpli, ýaşlaryň we ýetginjekleriň arasynda birek-biregi kemsitme we çetleşdirme meselesi hem gitdikçe köpelýär.
Saglygyň redaksiýasy bu filmi ene-atalara, mugallymlara we psihologlara görmegi maslahat berýär.
Bu filmde çagalaryny ýitiren ene-atalar we maşgala agzalary başdan geçirenlerini gürrüň berýärler. Çagalaryny ýitiren ene-atalaryň köpüsi "Hiç zat duýdurmaýardy. Ähli zat gül ýalydy" diýýärler. Filmde psihloglar nähili alamatlara (ýetginjegiň daş keşbine, hereketlerine, duýgularyna) üns bermelidigini düşündirýärler. Şeýle-de, film nesilleriň (ene-atalar we çagalar) arasyndaky aratapawutlary düşündirmäge synanyşýar. Suisidiň ähli maşgala agzalarynyň fiziki we ruhy saglygyna we bütin jemgyýete ýetirýän täsiri bellenilýär. Filmde psihologlaryň sanynyň azlygyndan we elýetersizliginden hem söz açylyp, mekdeplerde edip boljak işleriň üstünde durup geçilýär. Filmde şeýle düşünjeler berilýär.
Bize ýaş adamalardan we ene-atalardan jynsy terbiýä haýsy ýaşda we nädip çemeleşmelidigi barada soraglar gelip gowuşýar. Olaryň isleglerini kanagatlandyrmak maksady bilen, biz Ýewropa üçin neşir edilen "Jynsy Terbiýe Standartlarynynyň" kän soralýan soraglara berilýän jogaplary türkmen diline terjime etdik. Aşakdaky matrisada çagany haýsy ýaşda nähili mowzuklar bilen tanyşdyrmagyň gysgaça beýany hödürlenýär.
Использование и распространение материалов рекомендуется, однако, воспроизводство и публикации копий материалов не могут быть использованы в коммерческих целях. Дальнейшее использование разрешается в соответствии с условиями лицензии Creative Commons.
Use and dissemination of the materials is encouraged; however, reproduction and cross-posting of copies may not be used for commercial purposes. Further usage is permitted under the terms of the Creative Commons License.
Materiallary ulanmak we ýaýratmak maslahat berilýär. Emma materiallaryň göçürme nusgalaryny gazanç maksady bilen gaýtadan işläp çap etmek gadagandyr. Bu materaillary mundan beýläk Creative Commons lisenziýasynyň şertlerine laýyklykda ulanmak rugsat edilýär.