ABORT ETMEK NÄME? OL SAGLYK ÜÇIN HOWPLUMY?

Abort – bu ýatgyda ösýän çaga düwünçegini lukmançylyk gurallary bilen gyryp aýyrmakdyr. Başgaça aýdylanda, göwrelilik togtadylýandyr.

Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda, göwredäki çagany göwreliligiň 5-nji hepdesine çenli aýyrmak rugsat edilýär. 6-nji hepdeden 22-nji hepde aralyk möhletde çagany diňe bellenen lukmançylyk we sosial görkezmeler bilen aýyrmaga rugsat berilýändir. 2016-nji yýla çenli, kanuna görä, Türkmenistanda göwredäki çagany göwreliligiň 12-nji hepdesine çenli aýyrmak rugsat edilýärdi.

Abort zerur bolan ýagdaýynda diňe ýörite taýynlykly lukman tarapyndan, ýöriteleşdirilen lukmançylyk edarasynda geçirilýär. Ýörite bar bolan düzgünlere görä, göwrelilik aýalyň saglyk ýagdaýyna howp salanda ýa-da düwünçegiň doga kemislikleri ýüze çykarlanda, abort lukmançylyk görkezmeleri bilen geçirilýär.

Eger gyz ýa-da aýal zorlanyp göwrelilik dörän bolsa, gyz nikada bolmasa ýa-da aýalyň ýoldaşy türmede (ýa-da ýogalan) bolsa abort sosial görkezmeler boýunça geçirlip bilner. Abort geçirmek üçin görkezmeleri ýörite döredilen lukmanlaryň topary kesgitleýär.

Her abort göwrelilige "sazlanan" endokrin ulgamyna zyýan ýetirip bilýär. Netije-de, aýbaşynyň bozulmagy we onuň uzak düzelmezligi ýüze çykyp bilýändir. Abortdan soň ýokançlyklaryň goşulyp, jyns agzalarynyň sowuklama keselleriniň döremegi, gan akmalar, önelgesizlik – bu saglyk üçin abortyň howply taraplarydyr. Geçirlen abortdan soň düwünçegiň galyndylarynyň galmagy, abort wagty ýatgynyň diwarlarynyň deşilmegi – bular abortyň howply gaýraüzülmeleridir.

Jynsy gatnaşyklarynyň geçirilmegine we kontrasepsiýa usullarynyň ulanylşyna çynlakaý garamak, her jübüdi abort geçirmeklikden halas edip biler.