Gelin bäbekhanadan gyz bäbejigini alyp öýe gelýär. Her kim her ýerden göwünlik berýär:

− Ýene gyz boldumy? Gynanma, ogul hem bolar.

− Ogulgerek, Ogulbagt, Ogulsabyr, Ogul+… atlaryndan birisini dakaý, yzyndan ogluň bolsun.

− Indiki bäbegiňi hasapladyp edäý.

Ýokardaky "gutlag sözleri" türkmen maşgalalarynyň köpüsinde bolşy ýaly, ikinji gyzym bolansoň maňa-da aýdyldy. Ene hökmünde, gyz çagalaryň ikinji derejeli görülmegi meni juda gynandyrýar. Türkmen jemgyýetinde bu ýagdaýy öwrenýän sosiologiki derňewler ýa-da statistiki sanlar bolmasa-da, herimiz öz maşgalamyzda we tanaýanlarymyzyň maşgalalarynda oglan çaganyň gyz çagadan göz-görtele ileri tutulýandygyny görýändiris. Erkek jynsyna çenden aşa buýsanylýar, olaryň gowy şertlerde ýetişmekleri we durmuşda islän arzuwlaryna ýetmekleri üçin mümkinçilik döredilýär, emma welin, gyz çagalarymyza gezek gelende, men olar bilim almakda, islän kärlerini we geljeklerini saýlamakda oglanlar bilen bir hatarda deň mümkinçiliklere eýe däl diýip pikir edýärin. Men özümiň we tanyşlarymyň tejribesini göz öňüne tutup, oglan çaganyň öňe sürülmeginiň 3 sany sebäbiniň üstüni açdym.

1.   3 Teswir

Siz nähili oturmagy halaýarsyňyz? Biziň herimiziň öz oturyş ýagdaýymyz, aýratynlygymyz bolup, ol biziň bedenimiziň saglyk ýagdaýyna, endigimize, jemgyýetde tutýan ornumyza baglydyr.

Siz aýagyňyzy aýagyňyzyň üstünde goýup oturmagy halaýaňyzmy? Göräýmäge, amatly. Şeýle oturma has hem zenanlaryň arasynda ýörgünli we bu oturyş olary has näzik görkezýän ýaly. Ýöne lukmanlar bu ýagdaýda oturmagyň saglyga zyýan ýetirip biljekdigini aýdýarlar.

Geliň, delillere ýüzleneliň.

1.   0 Teswir

...Awtobusda adam köpdi. Olar awtobusyň dymyk salonynyň içinde biri birine söýenşip diýen ýaly durdylar. Ulag durmaly duralgasyna ýakyn geleninde salonyň ortasyndan ýol torbalaryny göterip, öňündäki adamlary itip gelýän orta ýaşan daýzanyň meni hem yzymda duran adamlara tarap itip, aýagymy basyp gidenini duýup galdym. Adamlar daýzanyň gödek hereketine gatyrgandylar, emme daýza olara barmysyň hem diýmedi. Men bolsa, eger daýza ýol berilmegini sorap: "Men geçäýin" diýip haýyş eden bolsa hem adamlaryň onuň haýyşyny bitirjekligi barada pikirlendim. Meniň aýagymyň agyrsynyň aýrylmagy üçin bolsa daýzanyň "Bagyşla!" diýen jümlesiniň ýeterlik boljakdygy barada oýlandym. Adamda näme göwün bar?...

1.   0 Teswir

Durmuş şeýle bir ýeňil. Öýüň ysyny halamyzokmy? Ony oturan ýerimizde derrew öz göwün söýen ysymyza üýtgetmäge ukybymyz bar. Emeli ys berijiler bir ýeñillik! Otaglarymyzy, hajahathanalarymyzy bu hoşboý yslar bilen bezäp, durmuşymyzy "gül" ýaly edýäris. Ys berijiler hakyky tebigy yslar bolmasa-da, olara laýyk alternatiwa bolup durýar. Ýurdumyza bu haryt esasy üç ýurtdan gelýär: Hytaý, Russiýa we Türkiýe.

Öýlerimiziň arassa we gowy ysly bolmagy örän möhüm zat, emma "Ys berijileriň adam saglygyna zyýany barmyka?" diýip, pikirlendiňizmi? Geliň, soňky döwrüň ygtybarly ylmy çeşmeleriniň bu baradaky gürrüňlerine göz aýlalyň. Bu makala ABŞ-nyň tebigat alymy tarapyndan Waşington uniwersitetiniň we ABŞ-nyň Tebigat Ylymlary Milli Institutynyň ylmy barlaglaryna esaslanyp ýazyldy.

1.   0 Teswir

Goňşymyzyň gyzy 5 ýyl halaşyp durmuşa çykdy. Daşyndan göräýmäge durmuşy gül ýaly. Köp gyzlaryňam onuň bagtyna gözleri gidýär. Emma ol indi ejelerine islän wagty gelip bilenok. Diňe adaty Nokia telefon ulanýar. Her bir etjek zadyny ýoldaşyndan ýa gaýynlaryndan sorap etmeli. Men onuň ejelerine gelende "Çykmankamam maňa diýenini etdirýärdi, indi hasam beter gysyp saklaýar. Gabanmak, goramak gowudyram welin, her bir zadyň çägi bolmaly dälmi?" diýip, zeýreneni eşitdim.

Jemgyýetimizde söýgi we maşgala gatnaşyklarynda bir tarapyň (esasanam oglan tarapyň) agalyk etmegi seýrek gabat gelmeýär. Iň gynandyryjy ýerem muny adamlaň bolmaly zat hökmünde kabul etmesi. Köpler muny bolmaly zat hökmünde kabul etselerem köpleriň durmuşy ýa söýgi gatnaşyklary haýsam bolsa bir tarapyň çäkden çykmagy sebäpli bozulýar.

1.   17 Teswir

Adam bedeni ewolýusiýanyň täsirinde ullakan üýtgeşmelere, daşyndan berilýän agramlara mejbur bolup gelýär. Käbir alymlaryň bellemegine görä, "Adam bedeni az iýip, köp hereket etmäge ukyplydyr". Ýöne häzirki zaman adamlarynyň aglabasy edara işlerinde işläp az hereketlilik durmuşyny alyp barýarlar. Kompýuterleriň peýda bolmagy bilen bu meseleler has hem çuňlaşdy. Çagalar, ýetginjekler köp wagtlaryny monitoryň öňünde oturmak bilen geçirip başladylar. Daşarda, arassa howada bir wagtky oýnalýan çaga oýunlaryna, indi kompýuterleriň üsti bilen arkaýyn hyýaly aralaşyp bolýar. Bu bolsa saglyga ters täsirini ýetirýär. Kompýuteriň başynda uzak wagtlap oturyp işlenende, okalanda, oýnalanda bu ýagdaýyň beden agzalary üçin uly agram we urgy bolup bilýandigi öňden bellidir.

1.   2 Teswir

"Gyzym, bes et indi dyrnaklaryňy gemirmäni. Iciň gurçukdan dolar" diýen sözleri men çagalyk döwrümde enem-atamdan ýygy-ýygydan eşidýärdim. Zyýanly hem gelşiksizdigine düşünsem-de, maňa bu endigi taşlamak kyndy. Men ýaşym gitdigiçe, dyrnaklarymy gemirmekden gutulmak maksady bilen, köpler bilen sorag-jogap alyşmaga başladym. Dürli çeşmelerden maglumatlary okadym. Şeýlelik bilen hem, dyrnak gemirme endiginiň sebäpleriniň we ony bes etmäge kömek edip biljek usullaryň üstünden bardym.

1.   5 Teswir

Her ýylyň 3-nji dekabrynda Maýyplaryň Halkara güni bellenilip geçilýär. Ýöne öz durmuşy, kynçylyklary, islegleri, howsalasy, agyrsy bilen biziň aramyzda ýaşaýan bu adamlar aýratyn düşünmä, kömege, garaýşa mynasyp bolup, olar barada dine şu gün ýatlama adamçylyk jähtinden uly ýalňyşlyk bolardy.

Maýyp – fiziki, akyl ýetirme, duýuş we ruhy taýdan bozulmalary sebäpli jemgyýetde ýaşaýşa ukyplylygy çäklenen adamdyr. Bu bolsa maýyplygyň dürli derejeleri bilen häsiýetlendirilýändir. Günbatarda häzir "maýyp" sözi ulanylmaýar. Şeýle adamlary "mümkinçiligi çäklendirilen adamlar" diýip atlandyrýarlar.

1.   6 Teswir

Göräýmäge sabyn, diş çotgasy, diş pastasy we beýleki arassaçylyk serişdeleri biziň durmuşymyzda ulanmaga niýetlenen adaty we hökmany zatlar hasaplanyp, elleri ýuwma, günde suwa düşme endik höküminde kabul edilýär. Ýöne bu hemişe şeýle bolýarmyka?

Nielsen kompaniýasynyň işgärleri adaty bolmadyk seljermeleri geçirdiler. Olary dünýäde haýsy halklaryň arassaçyldygy baradaky maglumatlar gyzyklandyrdy. "Delfi" neşirýaty birinji ýeri latwiýalylaryň eýeländigini ýazýar. Onuň tersine, Ýaponiýanyň we Taýwanyň soralan ýaşaýjylarynyň 9%-niň asla hem şahsy gigiýeniki serişdeleri satyn almaýandygy ýüze çykaryldy. Onuň ýaly serişdelere sabyn, diş pastasy we dezodorantlar degişli edildi. Latwiýada onuň ýaly serişdeleri soralanlaryň 100%-i satyn alypdyr.

1.   3 Teswir

Siz arassaçylyk barada hemme zady bilýärsiňiz diýip pikir edýärsiňizmi? Onda biz sizi geň galdyrarys.

Biz her gün diýen ýaly arassalaýarys, ýuwýarys... Ýöne biz düşek daşylarydyr pižamany ýa-da gapjykdyr, el telefonynyň nähili ýygylykda ýuwlup-süpürilmelidigini nähili kesgitlemeli? Adatça biz tämizleýiş işlerini endik edişimize görä wagtymyz bolanda ýa-da ene-atalarymyzyň başda öwredişleri ýaly ýerine ýetirýäris. Ýöne bu çäreler hemişe dogry ýerine ýetirilmeýär. Bu babatda ekspertler şeýle maslahatlary berýärler.

1.   5 Teswir