Использование и распространение материалов рекомендуется, однако, воспроизводство и публикации копий материалов не могут быть использованы в коммерческих целях. Дальнейшее использование разрешается в соответствии с условиями лицензии Creative Commons.
Use and dissemination of the materials is encouraged; however, reproduction and cross-posting of copies may not be used for commercial purposes. Further usage is permitted under the terms of the Creative Commons License.
Materiallary ulanmak we ýaýratmak maslahat berilýär. Emma materiallaryň göçürme nusgalaryny gazanç maksady bilen gaýtadan işläp çap etmek gadagandyr. Bu materaillary mundan beýläk Creative Commons lisenziýasynyň şertlerine laýyklykda ulanmak rugsat edilýär.
Copyright © 2011-2025 www.saglyk.org
All Rights Reserved.
Uzak wagtyň dowamynda köriçegäniň uly bolmadyk goşundysy bolan gurçuk görnüşlli ösüntgi (appendix) adam bedeniniň wajyp däl bölegi ýaly hasaplanýardy. Ol barada diňe gaýragoýulmasyz hirurgiki kömegi talap edýän appendisit keseli ýüze çykanda ýatlanýardy. Ýöne soňky barlaglar appendiksiň beden üçin peýdalylygyny subut etdiler. Süýdemdirijileriň 500-den gowrak görnüşiniň aşgazan-içege ulgamy öwrenilip, köp görnüşlerde bu ösüntginiň 30 gezege çenli ulalyp özbaşdak kämilleşýändigi we ýitip gitmeýändigi anyklanyldy. Ondan başga-da, ösüntginiň limfoid dokumasyna baýlygy kesgitlendi. Şeýle açyşlaryň esasynda appendiksiň immun ulgamynyň işjeňligi üçin wajyplygy we onuň goraglylygynyň goşmaça düzüjisi bolýandygy baradaky düşünjeler döredi. Şeýle görnüşli goşundyda bedene peýda berýän bakteriýalaryň hem toplanýandygyny bellemelidir. Immun ulgamynyň mümkinçiliklerine täsir edýändigi üçin hem appendiksi goramagyň möhümdigi nygtalýar. Eger ahyrynda bu ösüntgini aýyrma zerurlygy ýüze çykan halatynda, adamyň immun ulgamynyň gowşap, ony başga usullar bilen taplandyrmaly boljakdygy bellenilýär.