Üns ber! Saýtyň esasy maksady Siziň saglyk babatdaky gözýetimiňizi giňeltmekdir. Şonuň üçin-de, saýtda berilýän maglumatlar esasynda öz-özüňi bejermek maslahat berilmeýär. Öz-özüňi bejermeklik düýpli kynçylyklara uçradyp, janyňyza howp salyp biler. Saýtdaky makalalar, materiallar we beýleki maglumatlar bilim maksatly bolup, lukmanyň bejergisiniň ýa-da maslahatynyň ýerini tutup bilmeýär.
Bütindünýä Saglygy Goraýyş guramasynyň kesgitlemegine görä, ýetginjeklik döwri 10-19 ýaş aralygy öz içine alýar. Biz şu ýaş toparyň gyzyklanma bildirýän soraglaryna düşnükli, ylmy we lukmançylyk taýdan dogry jogap bermäge synanyşdyk. Her ýetginjegiň habarlylygynyň, gyzyklanmalarynyň dürlidigini nazara alyp, sorag-jogap makalalary ýaş boýunça bölmekden saklandyk.
Ýetginjek oglanlaryň köpüsi wagtal-wagtal, gijelerine içki eşikleriniň öllenýändigini, ýagny dölüň bölünip çykmagynyň bolup geçýändigini aňlaýarlar. Bu ýagdaýa lukmançylykda "pollýusiýa", halk arasynda bolsa "şeýtan oýnama" diýilýär. Jynsy taýdan ýetişme döwründe oglanlaryň ýumurtgajyklarynda tohum öýjükleriniň uly mukdary işlenilip çykarylýar we jyns agzalarda basyş ýokarlanýar. Şonuň üçin hem, agzalarda basyşy peseltmek üçin köplenç gijelerine pollýusiýa bolup geçýär. Ýetginjeklik döwründe bu kadaly hadysa hasaplanýandyr.
Gyzlyk perde jynshana girelgäni ýapýan ýukajyk bardadyr. Ol girelgeden 1-3 sm çuňlukda ýerleşýändir we daşky jyns agzalary içki jyns agzalaryndan araçäkleýändir. Gyzlyk perde myşsa süýumlerinden, gan damarlaryndan we nerw uçlaryndan ýbaratdyr. Birinji geçirlen jynsy gatnaşykda gyzlyk perde ýyrtylýandyr. Perdäniň ýyrtylan ýerine baglylykda agyrylaryň ýa-da gan akmalaryň ýüze çykmagy mümkindir. Eger ýyrtylma gan damarlaryň geçýän ýerine gabat gelse ujypsyz gan akmany (ganjymak nem gatyşyk) syn edip bolar. Ýöne ilkinji jynsy gatnaşykda hökman köp gan akmaly diýen düşünje nädogry bolup durýandyr.
Jynsy ýetişmäniň başlanmagy bilen ýumurtgalyklarda her aýda bir tohum öýjügi emele gelýär. Haçanda şol aýal tohum öýjügi spermatozoid bilen tohumlanman ýatga düşende biraz wagtdan dargaýandyr. Şol bir wagtyň özünde hem ýatgynyň içki gatlagy hem sypyrlyp, gan damarlardan gan gelip başlaýandyr. Şeýdip aýbaşy başlanýandyr.
Belki-de sen jyns agzalary barada habarlysyň we olaryň atlaryny hem bilýän bolmagyň mümkin. Ýöne bu barada seniň bilimiňi berkitmek üçin olaryň üstünde ýene bir gezek durup geçmek artyk bolmaz diýip pikir edýäris.
Gel, ilkibaşda aýal jyns agzalary bilen tanşalyň. Aýal jyns agzalaryny, başga-ça aýdylanda aýal önelgelilik ulgamyny daşky we içki jyns agzalary we süýt mäzleri (göwüsler) düzýändir.
Biziň bedenimiz we beden ösüşimiz deň däldir. Biziň birimizde özgerme alamatlary dörän bolsa, başgada olar 1-4 ýyl gijigip bilýändir. Gyzlarda jynsy özgermeler 8-13 ýaş aralygynda başlanyp bilýän bolsa, oglanlarda şeýle üýtgemeler 10-15 ýaş aralygynda ýüze çykyp bilýär.
Şeýlelikde, eger seniň dostuňda/joraňda bu üýtgemeler başlanyp, sende bildirmeýän bolsa, alada etme. Entek hemme zat öňüňdedir.
Seniň daşky keşbiňde üýtgeşik, düşnüksiz, ýöne seniň üçin örän gyzykly üýtgeşmeler bolup geçýär. Ýüzüňdäki düwürtikler bizar etdimi? Sesiň hem üýtgäp, özüňki däl ýaly gerek?
10-15 ýaş aralygynda hemme adamlarda geçiş döwri, çagalykdan ululyga geçiş başlanýar. "Ahyryna men ulalýaryn!" diýip şatlanmagyň mümkin. Seniň ene-ataň we beýleki ulular seni çaga hasaplaýan bolsalar hem, sen we seniň deň-duşlaryň seýle pikir etmeýär.
Göwrelilik aýal jyns öýjüginiň erkek jyns öýjügi (spermatozoid) bilen tohumlandyrylyp, öýjükler birleşmesi ýatgynyň nemli bardasyna baryp oturanda döreýändir.
Esasy gatnaşyjylar
Döl - bu ak reňkli, şepbeşik suwuklyk bolup, düzüminde ýüz millionlarça spermatozoidleri (erkeklik tohum öýjükleri) saklaýar. Döl eýakulýasiýa (döl dökme) wagtynda daşary çykýar.
Ýetginjeklige girip ugran döwürlerim (15 ýyl mundan ozal), joralarym bilen ýetginjeklikde bolup geçýän üýtgeşmeler (aýbaşy, göwüsleriň ulalmagy, kämillik tüýleri) barada gizlinlikde gürrüň ederdik. Her kim öz bedeninde bolup geçýän zatlary we ululardan eşdenlerini paýlaşardy. Bir gezek jynsy gatnaşyk barada gürrüň açyldy. Her kim öz bilenini orta atdy:
Использование и распространение материалов рекомендуется, однако, воспроизводство и публикации копий материалов не могут быть использованы в коммерческих целях. Дальнейшее использование разрешается в соответствии с условиями лицензии Creative Commons.
Use and dissemination of the materials is encouraged; however, reproduction and cross-posting of copies may not be used for commercial purposes. Further usage is permitted under the terms of the Creative Commons License.
Materiallary ulanmak we ýaýratmak maslahat berilýär. Emma materiallaryň göçürme nusgalaryny gazanç maksady bilen gaýtadan işläp çap etmek gadagandyr. Bu materaillary mundan beýläk Creative Commons lisenziýasynyň şertlerine laýyklykda ulanmak rugsat edilýär.